Thời gian qua, Bộ Y tế và Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam phối hợp với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin (CNTT) triển khai ứng dụng CNTT trong quản lý khám, chữa bệnh (KCB) và thanh toán bảo hiểm y tế (BHYT) nhằm tăng cường quản lý cung ứng dịch vụ y tế, sử dụng có hiệu quả Quỹ BHYT nói chung và kiểm soát tốt việc thông tuyến. Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT vào hoạt động này còn gặp nhiều khó khăn.
Gần 6.000 cơ sở KCB chưa thực hiện chuyển dữ liệu
Theo số liệu thống kê của BHXH Việt Nam, đến tháng 2.2017, tỷ lệ kết nối liên thông dữ liệu trên toàn quốc đạt 94%, số các cơ sở KCB chưa kết nối liên thông dữ liệu chủ yếu do chưa có lưới điện hoặc chưa được phủ internet; trong đó có một số tỉnh đạt thấp như: Thanh Hóa 69%, Bắc Ninh 81%, Hải Phòng 80%. Đặc biệt, tỷ lệ các cơ sở KCB gửi hồ sơ đúng ngày trên toàn quốc trung bình đạt 41%. Trong đó, một số tỉnh, thành có số lượng hồ sơ gửi đúng ngày thấp như: TP Hồ Chí Minh 20%, Quảng Ngãi 21%, Bình Định 20%, Bình Dương 22%, Khánh Hòa 21%… Đặc biệt các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế tại Hà Nội đạt 8%, các bệnh viện trực thuộc Bộ tại TP Hồ Chí Minh đạt 4%.
Số liệu thống kê cũng cho thấy, trong quý IV năm 2016, số hồ sơ bị từ chối toàn bộ do chưa chuẩn hóa danh mục dùng chung trung bình của cả nước chiếm tỷ lệ 23%, số lượng hồ sơ bị từ chối một phần chiếm tỷ lệ cao, 47%. Tỷ lệ này có xu hướng giảm trên cả nước, đến tháng 1.2017, tỷ lệ hồ sơ bị từ chối toàn bộ chỉ còn 13%, tỷ lệ hồ sơ bị từ chối một phần còn 39%.
Lý giải cho những con số này, Bộ Y tế cho biết, việc chuyển dữ liệu điện tử trong quản lý và thanh toán chi phí KCB BHYT giữa cơ sở KCB, cơ quan quản lý và cơ quan BHXH chưa được như mong muốn do công tác triển khai ứng dụng CNTT còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Cần tháo gỡ vướng mắc
Bộ Y tế cho biết, tính đến tháng 2.2017, đã có 7.758/13.568 cơ sở KCB, chiếm 57,2% đã chuyển dữ liệu lên Cổng dữ liệu y tế Bộ Y tế. Vẫn còn 5.810 cơ sở KCB, chiếm 42,82% chưa thực hiện chuyển dữ liệu KCB lên Cổng dữ liệu y tế của Bộ Y tế.
Cụ thể, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quy định trong lĩnh vực CNTT ngành y tế còn thiếu, chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ, gây khó khăn trong tổ chức thực hiện. Hệ thống dữ liệu danh mục dùng chung của ngành y tế chưa đầy đủ, chưa hoàn thiện do các dịch vụ kỹ thuật, thuốc, vật tư y tế thường xuyên bổ sung, thay đổi, dẫn đến khó khăn cho các đơn vị trong triển khai thực hiện thống nhất đồng bộ trong toàn quốc. Các văn bản hướng dẫn về thuê dịch vụ CNTT theo quy định của Chính phủ chưa đầy đủ và hoàn thiện. Đặc biệt, một số văn bản hướng dẫn do BHXH Việt Nam ban hành chưa thống nhất với Bộ Y tế, chưa phù hợp với thực tiễn. Do đó, khi triển khai áp dụng gây lúng túng, khó khăn cho các cơ sở y tế.
Bên cạnh đó, về vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật CNTT tại các đơn vị y tế, máy tính được mua sắm ở nhiều thời điểm khác nhau nên hiện tại vừa yếu về cấu hình, vừa thiếu về số lượng. Hệ thống mạng LAN trong cơ sở y tế chưa hoàn thiện, tốc độ đường truyền internet còn thấp, không ổn định, chưa có thiết bị để chia dải mạng LAN. Phần mềm quản lý KCB (HIS) đang sử dụng tại các cơ sở KCB do nhiều doanh nghiệp CNTT cung cấp, nhiều phần mềm không được chỉnh sửa, cập nhật kịp thời để phù hợp với yêu cầu trích xuất dữ liệu quy định. Đồng thời, kết quả xét nghiệm chưa kết nối được vào phần mềm do thiếu đồng bộ của các máy xét nghiệm và thiết bị sinh ảnh. Phim ảnh y tế chưa đưa vào hệ thống chung vì đòi hỏi dung lượng lưu trữ quá lớn, tốn kém chi phí đầu tư ban đầu...
Một vấn đề lớn nữa là, các cán bộ y tế chủ yếu được đào tạo về chuyên môn y khoa nhưng ít được đào tạo về CNTT. Đặc biệt ở tuyến y tế cơ sở, nguồn nhân lực CNTT vừa yếu về chuyên môn thực hành CNTT và thiếu về số lượng, chưa đáp ứng trước yêu cầu triển khai theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Y tế.
Theo BHXH Việt Nam, còn có cơ sở y tế chưa cập nhật kịp thời danh mục dùng chung trên hệ thống thông tin giám định BHYT dẫn đến sai các mã khi vào hệ thống. Một số cơ sở y tế còn cập nhật vật tư y tế trong dịch vụ kỹ thuật cao theo định mức thanh toán, không theo giá mua thực tế. Nhiều cơ sở y tế chưa cập nhật danh mục dùng chung đã thống nhất với cơ quan BHXH vào phần mềm thanh toán viện phí của bệnh viện hoặc cập nhật sai mã nhóm dịch vụ dẫn đến tỷ lệ từ chối giám định tự động còn cao.
(Nguồn: Trương Ngọc- daibieunhandan.vn)